ICESAVE og sjálfsmorðssprengjuárás dagsins

Hér í Kabúl eru föstudagar hinir eiginlegu sunnudagar. Eini dagur vikunnar sem maður leyfir sér að kúra aðeins lengur – kannski alveg til níu – áður en að farið er á kontórinn.

Í morgun fór það nú hins vegar þannig að klukkan 06:40 að staðartíma sprengdi fyrsti sjálfsmorðssprengjuárásarmaður dagsins sig í loft upp og var sprengingin nógu öflug til að skekja gámablokkina þar sem ég gisti sæmilega hraustlega. Eins og vænn Suðurlandsskjálfti. Í kjölfarið heyrðist skothríð, bæði úr vélbyssum og skammbyssum, og stuttu síðar minni sprengingar.

Þar með var ljóst að ekki yrði kúrt mikið meira í dag.

Klæddur og kominn á ról, með skothelda vestið og hjálminn í seilingarfjarlægð, var lítið annað að gera en að kíkja á netfréttir dagsins. Enn og aftur er aðalfréttin á Íslandi tengd sögunni endalausu um ICESAVE. Ekki tókst samninganefndum Íslands, Bretlands og Hollands að ná nýrri lendingu, þrátt fyrir sýnilegan vilja allra aðila til að nálgast hverjir aðra í kaupum og kjörum.

Það sem er athyglisvert er að það ágæta skilyrði breta og hollendinga fyrir frekari viðræðum að stjórn og stjórnarandstaða kæmu sér saman um markmið og leiðir og kæmu sameinuð til viðræðna hefur í reynd gert það að verkum að styrkja samningsstöðu Íslands á sama tíma og bresk og hollensk stjórnvöld hafa tapað trausti, trúverðugleika og lögmæti hvað varðar þeirra samningsstöðu. Hollenska stjórnin er fallin, sú breska á barmi taugaáfalls og kosningar í báðum löndunum innan næstu fimm mánaða.

“Delegitimised” er enska orðið yfir gagnaðila Íslands í samningaviðræðum um ICESAVE.

Hvað er þá hægt í stöðunni? Ekkert virðist ætla að koma í veg fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu um fyrirliggjandi ICESAVE-samninga þann 6. mars næstkomandi þar sem niðurstaðan liggur nokkuð ljóslega fyrir.

Vandinn er hins vegar sá að í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslunnar verði gegn Íslandi spunninn sá lygavefur að ekki standi til að bæta bretum og hollendingum tapið – að við verðum útmáluð sem þjófar og svindlarar sem neiti að gangast við skuldbindingum sínum. Sumum kann að þykja það í lagi, en ef hægt er að koma í veg fyrir slíkt er það þess virði að reyna.

Leyfi ég mér því að gera það að tillögu minni að það samningstilboð sem íslenska sendinefndin lagði fyrir okkar ágætu gagnaðila verði tilkynnt þeirra stjórnvöldum einhliða sem uppgjörsleið vegna skulda Innistæðustryggingasjóðs gagnvart bresku og hollensku systurstofnunum sínum vegna ICESAVE.

Hluti af þeirri leið geri ég ráð fyrir að verði að fela í sér tafalausa yfirtöku Innistæðutryggingasjóðs á þrotabúi Landsbankans (jafnvel með sérstakri lagasetningu) enda liggur fyrir að ekki mun nást upp í aðrar kröfur en þær forgangskröfur sem tengjast innistæðutryggingum. Þeim 200 milljörðum sem þegar liggja inni á bók í breska seðlabankanum og tilheyra formlega þrotabúi Landsbankans verði einnig þegar í stað ráðstafað til bresku og hollensku innistæðutryggingasjóðanna.

Ef aðrir kröfuhafar vilja fara í mál, þá verður það svo að vera.

Einhliða lausn gæti haft þann kost í fyrsta lagi að sýna fram á að ekki standi annað til en að Bretland og Holland fái sitt tjón bætt. Einnig mun að það þýða að frumkvæðið að lausn málsins hefur verið tekið frá þeim – það verður þeirra að sýna fram á að það sem Ísland hafi boðið sé ósanngjarnt og óeðlilegt.

Mælist ég til að þetta verði gert með einhliða yfirlýsingu strax að lokinni talningu atkvæða í væntanlegri þjóðaratkvæðagreiðslu og niðurstaða er ljós – annars vegar með fréttatilkynningu til allra helstu fjölmiðla erlendis, sérstaklega í Bretlandi og Hollandi, og hins vegar með diplómatískri nótu til núverandi stjórnvalda beggja landanna, með afriti til allra annarra landa og alþjóðastofnanna er málið varðar.

Til að flýta fyrir eru hér fyrir neðan drög að nótunni:

The Government of the Republic of Iceland presents its compliments to the Government of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and the Government of the Kingdom of the Netherlands and has the honour to inform of the Government of the Republic of Iceland intent to ensure repayment by the Deposit Guarantee Fund of Iceland to its British and Dutch counterpart per the following, pending other arrangements mutually agreed by all parties:

[Hér fylli samninganefndin í eyðurnar í samræmið við það tilboð sem lagt var fram á fundunum.]

The Government of the Republic of Iceland avails itself of this opportunity to renew to the Government of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and the Government of the Kingdom of the Netherlands the assurances of its highest consideration.

Klassísk diplómasía í fyllstu kurteisi nýtt til að kynna einhliða niðurstöðu þar til önnur niðurstaða er fengin í samningum aðila. Boltinn yrði hjá viðsemjendum okkar um framhaldið, en við stæðum þó að minnsta kosti frammi fyrir umheiminum ekki sem vanskilaskríll, heldur þvert á móti, þjóð sem vill standa við sínar skuldbindingar innan eðlilegra marka – hvorki meira, né minna.

Eða hefði ég kannski bara átt að reyna að kúra aðeins lengur, þrátt fyrir allt?